Σκύρος η δύστροπη..... στο ψάρεμα...

Το καλωσόρισμα της Σκύρου στον Mώλο...

Φωτογραφία-video: Ζαχαρίας Σκευοφύλαξ

Βρεθήκαμε στην Σκύρο με την καλή μου για μερικές μέρες. Το νησί το είχα επισκεφθεί για ψάρεμα πριν από είκοσι και πλέον χρόνια περίπου. Εκτός από το λιμάνι όπου διανυκτερεύσαμε τότε, δεν πατήσαμε το πόδι μας στο νησί. Έτσι αποφασίσαμε με την Σταυρούλα αυτή την φορά να το επισκεφθούμε. Ξυπνήσαμε χαράματα για να προλάβουμε το καράβι, το οποίο θα απέπλεε από την Κύμη που είναι 160 χιλιόμετρα μακρία. Φτάσαμε στο νησί το μεσημέρι και φυσικά την πέσαμε για ύπνο. Αργά το απόγευμα βγήκαμε για μια βόλτα στην παραλία. Δεν ξέραμε που να πάμε και ακολουθήσαμε τον κυρίως δρόμο και μας έβγαλε στην περιοχή του Μώλου. Κάναμε μια μεγάλη βόλτα θαυμάζοντας την περίεργη ομορφιά του νησιού (πετρώματα, μικρούτσικα εκκλησάκια σε σπηλιές κτλ) και καταλήξαμε το βράδυ στον Ανεμόμυλο. 

Οι ομορφιές!!!

Όμως η Σκύρος ήθελε να μας δείξει την φιλοξενία της. Εκείνο το βράδυ στον Ανεμόμυλο είχε ζωντανή μουσική από τέσσερις επαγγελματίες Σκυριανούς μουσικούς. Με ένα βιολί, κιθάρα, μπουζούκι ή λαγούτο και τα κρουστά, τα παιδιά έπαιξαν ελαφρό-λαϊκά και έντεχνα Ελληνικά τραγούδια. Ωραίες φωνές, ωραίοι επαγγελματίες!!!

Ένα εκπληκτικό Σκυριανό συγκρότημα...

Προσωπικά για εμένα ήταν μια αποκάλυψη. Σε μια ωραία ζεστή βραδιά με ελάχιστο αεράκι και τον έναστρο ουρανό να φωτίζεται από τον γαλαξία, η μουσική με ταξίδεψε αρκετές δεκαετίες πίσω. Οι μουσικοί ξεκίνησαν από παλιές επιτυχίες της εποχής του 60-70. Σαν σε έκσταση είδα τον εαυτό μου, εκείνον τον αλητάμπουρα που όλο έτρεχε με το κοντοπεντέλονο, κατακόκκινο, ιδρωμένο να παίζει, να κυνηγά ή να ψαρεύει στην Αιθιοπία. Σιγά-σιγά η μουσική προχώρησε στην δεκαετία του 80, φέρνοντας στην μνήμη μου τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα, πρόσφυγας στην χώρα μου, η εγκατάσταση στα Σεπόλια, μετά στον Πειραιά, Αμερική και τέλος στο σήμερα. Δεν έχω λόγια να περιγράψω το δώρο της Σκύρου. Έμεινα για αρκετά λεπτά αποσβολωμένος μέχρι να καταφέρω να συνέλθω..... μια ακόμη μαγική βραδιά.....

Την επομένη αποφασίσαμε να πάμε μια εκδρομή, για να δούμε την βόρια πλευρά του νησιού. 

Ο αρχαιολογικός χώρος στο Παλαμάρι!!!

Η αρχαιολόγος κα Αραμπατζή...

Τριγυρνώντας από εδώ κι εκεί φτάσαμε στον αρχαιολογικό χώρο, στο Παλαμάρι. Ένας αρχαίος οικισμός από το 2700 π.Χ. βρέθηκε μπροστά μας. Μας ξενάγησε η αρχαιολόγος και φύλακας του χώρου η κα Ευγενία Αραμπατζή. Μια επιστήμων, δοσμένη στο επάγγελμά της, μας αφηγήθηκε την ιστορία του χώρου και απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις μας με πολύ κέφι, αγάπη και απίστευτη γνώση σε ότι αφορά αυτόν τον εκπληκτικό αρχαιολογικό χώρο. Όλος ο οικισμός είναι περίπου δεκαεπτά στέμματα, χωρίς να υπολογιστεί το μέρος που έχει καταβυθιστεί, καθώς και το λιμάνι το οποίο και αυτό δεν υπάρχει πια.
Το μεγαλύτερο κομμάτι του οικισμού δεν έχει ακόμη ανασκαφεί!!!  Ευχαριστήσαμε και αποχαιρετίσαμε την κα Αραμπατζή και συνεχίσαμε την περιοδεία μας. Το νησί έχει εκπληκτικές παραλίες. Το απέραντο γαλάζιο στα πόδια του κάθε ταξιδιώτη. Ατσίτσα, Πεύκο, Άγιος Φωκάς, Καλαμίτσα, Αχείλι κτλ  είναι μερικές από τις πανέμορφες παραλίες που έχει το υπέροχο αυτό νησί. Επίσης έχει πάρα πολλά μικρά νησάκια τριγύρω. Όπου και να κοιτάξεις κάποιο νησάκι θα υπάρχει. Αν διαθέτει κανείς σκάφος, είμαι σίγουρος ότι θα δει πολύ περισσότερες ομορφιές από από αυτές που είδαμε εμείς. Το βόριο κομμάτι του νησιού είναι κατάφυτο στο πεύκο. Θυμίζει Σποράδες. Το νότιο τμήμα, ξεραΐλα. Υπάρχει και πράσινο όπου καλλιεργούν οι ντόπιοι και θυμίζει κάτι σαν τις Κυκλάδες. αλλά δεν είναι Κυκλάδες. Έχει ένα τελείως διαφορετικό χρώμα και φως. Το νησί έχει μια ιδιαίτερη ενέργεια μπορώ να πω, εντελώς διαφορετική από τα άλλα νησιά που έχουμε επισκεφθεί. Δεν ξέρω πως μπορεί να την περιγράψω. Μόνο αν κάποιος την επισκεφθεί μπορεί να καταλάβει τι εννοώ. Επισκεφθήκαμε και την χώρα και το κάστρο. Λες και έχεις πάει πίσω στον χρόνο. Οι δρόμοι του κάστρου λιθόστρωτοι, γλυμμένες πέτρες από το πολύ περπάτημα. Χρειάζονται καλά παπούτσια, γιατί εύκολα μπορεί κανείς να γλιστρήσει και γιατί είναι πολύ μεγάλη σε έκταση και χρειάζεται πολύ περπάτημα για να την γνωρίσεις. Πρέπει να είναι χτισμένη σε δύο ή τρις κορυφές. Αν κανείς ξεφύγει από το τουριστικό κομμάτι με τα μαγαζιά και μπει στα σοκάκια, νομίζεις ότι έχεις πάει πίσω στον χρόνο. Περιμένεις ότι θα δεις ανθρώπους άλλων εποχών, με σαρίκια, σπαθιά, μανδύες κτλ να ξεπροβάλλουν στην επόμενη γωνία. Μοναδική εμπειρία και αυτή.  
Ψαρευτικά δεν μπορώ να πω κάποιο καλό λόγο. Η πρώτη βουτιά έγινε σε κάτι ξέρες στα βόρια και ανατολικά του νησιού. Ένας ρηχός αλλά γυμνός τόπος που μου έκανε μεγάλη 
μη-θετική εντύπωση. Μόλις πέρασα τις ξέρες και ανοίχτηκα λίγο, το υποθαλάσσιο τοπίο έγινε  μαγικό. Μονόπετρα παντού, πλάκες φρύδια κτλ. 
"Εδώ είμαστε...." σκέφτηκα. Μάταια όμως. Λιγοστά ψάρια σε μικρά μεγέθη. Είδα μια πορτοκαλί πετροχειλού να μου κρύβεται μέσα σε ένα δεμάτι φύκια. Βούτηξα και την πλησίασα. Ήταν λίγο πιο μικρή από κιλό κι έτσι την άφησα. Λίγο πιο κάτω ένας ροφάκος που μετά βίας να ήταν κιλό μου έδωσε ελπίδα για κάτι καλύτερο. Μετά νέκρα. Τέτοιος ωραίος τόπος τόσο άδειος!!! Σιγά-σιγά δυνάμωνε το ρέμα κι αποφάσισα να βγω άπραγος. Η δεύτερη βουτιά έγινε στα δυτικά του νησιού. Κολύμπησα αρκετά κι έφτασα στον κάβο. Ήταν βαθύς, εκπληκτικό μέρος, αλλά κι αυτό άδειο. Δεν είδα ούτε ένα ψάρι να παίρνει τον κατήφορο για τα τρίσβαθα. Γυρνώντας πήγα προς ένα νησάκι που ήταν στην διαδρομή μου. Ανοίχτηκα λίγο και το έφτασα. Στην ζώνη των -15μ. υπήρχαν ωραία μονόπετρα και φρύδια. Το απόλυτο νεκροταφείο. Βγήκα και εδώ άπραγος!!! Την τελευταία μου βουτιά την αποφάσισα να την κάνω σε κάτι κοφτούς γκρεμούς. Κολύμπησα αρκετά για να φτάσω εκεί που ήθελα. Ένας υποβρύχιος γκρεμός για όσο βάθος ήθελες. Πλακώθηκα στις βουτιές και σε μια από αυτές είδα έναν μεγάλο σαργό να τρυπώνει σε ένα μονόπετρο στην βάση του γκρεμού. Βούτηξα από την μεριά που είδα το ψάρι, αλλά δεν ήταν εκεί. Το μονόπετρο έκανε πολλά σιφόνια και σε ένα από αυτά είδα τον σαργό στο βάθος του. Υπολόγισα ότι μπορούσα να του ρίξω μια μακρινή βολή, όμως μάλλον θα σκάλωνε η βέργα και θα έχανα και το ψάρι. Έτσι πήγα από την άλλη πλευρά που ήταν το ψάρι, αλλά ο σαργός άφαντος. 
"Τουλάχιστον είδα κάτι καλό ..." σκέφτηκα. Στα γκρέμια είχα και πολύ καλή ορατότητα. Βουτούσα στα -20μ και έβλεπα άλλα τόσα μέτρα. Δεν είδα ούτε ένα ψάρι!!! Ας έβλεπα και ας μην το έπιανα. Τίποτα. Σε όλα τα μέρη που βούτηξα είχε ένα έντονο θερμοκληνές στα -10μ. Αν αυτή ήταν η αιτία, τότε τα ψάρια θα πρέπει να ήταν  τρυπωμένα στα θαλάμια τους. Όμως ούτε στα θαλάμια που βρήκα είδα κάποιο ψάρι. Απογοητευμένος πήρα τον δρόμο για τον γυρισμό. Υπήρχε ένα νησάκι στα ανοιχτά και είπα να πάω να δω τι γίνεται. Ο τόπος είναι πολύ ωραίος με μεγάλα μονόπετρα και πλάκες. Βουτώ για να ψάξω μια σχισμή που μου άρεσε, αλλά από τα αριστερά μου πετάγεται ένας ροφός. Το ψάρι τρέχει και εγώ χωρίς να τον χάσω από τα μάτια μου, τον αφήνω να ηρεμήσει και τον ακολουθώ από την επιφάνεια. Ευτυχώς έχει καλή ορατότητα. Ο ροφός κατευθύνεται σε κάποιες πλάκες παραδίπλα και τρυπώνει. Πλησιάζω όσο πιο ήρεμα και αργά μπορώ. Όταν είμαι έτοιμος βουτώ στην πλάκα που μπήκε. Προς έκπληξή μου, το ψάρι είναι όλο έξω και με κοιτά. Όσο κουνάει τα πτερύγιά ταυ εγώ μπορώ να τον πλησιάσω. Μόλις μπαίνω στο όριο της βολής σημαδεύω και ρίχνω για να μην έχω καμιά δυσάρεστη έκπληξη. Το ψάρι χτυπιέται για να απαλλαγεί από την βέργα και προσπαθεί να τρυπώσει. Μάταια όμως γιατί η βολή μου είναι καλή και αμέσως τον παίρνω αγκαλιά. 

Επιτέλους....

Πήγε χορτάτος...

Έχει καταπιεί και έναν μεγάλο σαργό που είναι μισό-χωνεμένος. Μπορεί και να τον βρήκε έτσι και τον έφαγε, ποιος να ξέρει;;;;;
"Επιτέλους ένα καλό ψάρι..." είπα ευχαριστώντας τα ουράνια!!!     
Αργότερα μιλώντας με κάποιους ντόπιους φίλους, μου είπαν ότι το νησί ψαρεύεται από πολλούς παράνομους (μπουκάλες, νύχτα) και το νησί το επισκέπτονται και πολλοί Καλύμνιοι. Κάποιοι από αυτούς ψαρεύουν με τον ναργιλέ και άντε τώρα να μείνει κάποιο ψάρι..... 
Την τελευταία μέρα πήγαμε στο μουσείο του νησιού. Θέλαμε να δούμε τι είχαν βρει οι αρχαιολόγοι από το Παλαμήδι που είχαμε επισκεφθεί και από το υπόλοιπο νησί. Υπήρχαν τα γνωστά (αγάλματα, κούροι, κεραμικά, νομίσματα, χρυσαφικά κτλ.) Όμως ένα κόσμημα μας έκανε εντύπωση. Ήταν ένα κόσμημα που είχε πάνω την σβάστικα. Ένα κόσμημα που είχε ηλικία από το 2000 πΧ. 

Χωρίς λόγια...

Τελικά ψάχνοντας στο διαδίκτυο, η πρώτη σβάστικα που έχει βρεθεί είναι από το 8000 π Χ στην περιοχή της Σερβίας. Ο Πυθαγόρας την ονομάζει τερτρασκέλιον ή τετραγαμμάδιον ή τετρακτύς και την χρησιμοποιούσε στα διάφορα θεωρήματά του. Αναλόγως προς τα που έβλεπε η σβάστικα, θεωρείτο θετική ή αρνητική για την εξήγηση του ερωτήματος. Και ένας παράφρονας αιματοκύλησε τον κόσμο χρησιμοποιώντας αυτό το αρχαίο σχήμα, που για εμάς τους νεότερους, μας θυμίζει μόνο το αβυσσαλέο μίσος ενός τρελού....    


Translation of the above article:

Title:  Bad-tempered Skyros...in fishing....

(1st picture: The Wellcome of Skyros in the area of Molos)

Photo-video: Zacharias Skevofilax

Stavroula and me managed to visit the island of Skyros for a few days. I had visited it, with some friends, for spear-fishing about twenty years ago. Then, apart from the port where we stayed overnight, we did not set our feet on the island. So, after so many years we decided to visit Skyros. We woke up early in the morning in order to catch the boat, which was located 161 kilometres away in the port of Kimi. We arrived at the island at noon and of course we went directly to sleep at the hotel we had chosen few weeks ago. Late that afternoon we went for a walk on the beach. We did not know where to go and so we followed the main road that led us to the Molos area. We walked a lot admiring the strange beauty of the island (rocks, small chapels in caves etc) and ended up in the restaurant-bar named Anemomilos. (2nd picture: Beauties!!!)
But Skyros wanted to show us its hospitality. That evening in Anemomilos, four professional Skyrian musicians were playing music. Using a violin, a guitar, a bouzouki or a lute and drums, the musicians played light-folk and artistic Greek songs. Beautiful voices, absolutely professionals. Personally for me it was a revelation. On a nice hot summery night with a minimal breeze and the starry sky illuminated by the galaxy, the music traveled me several decades in the past. The musicians started out from old hits of the 60-70s. (3rd picture: The professional Skyrian musicians...) As if in ecstasy, I saw myself, the young bum in Ethiopia that was running all the time, wearing shorts, blushed, sweaty, playing, hunting or fishing. Gradually, the music progressed in the 80s, bringing to my memory the first years in Greece, a refugee in my country, my establishment in Sepolia, Athens, then in Piraeus, the USA and finally to the present. It is very difficult for me to describe in words this amazing gift of Skyros. I stayed for several minutes stunned before I was able to return to the present..... one more mystic night ....
(4th picture: The archeological site of Palamari!!!)
The next day, we decided to go on an excursion to see the northern side of the island. Using our car, we reached the archaeological site at Palamari. An ancient settlement from 2700 BC appeared in front of us. The archaeologist and guardian of the site Ms. Evgenia Arampatzi guided us. She told us the story of the site and answered all our questions with great joy, passion and incredible knowledge about this amazing archaeological site. The whole settlement is about seventeen square kilometres, without counting the sunken parts, as well as the harbour, which is also under water. The largest part of the settlement has not yet been excavated !!! We thanked and farewelled to Ms. Arabatzis and we continued our tour. (5th picture: The archaeologist ms Arabatzi). The island has beautiful beaches. Atsitsa, Pefko, Agios Fokas, Kalamitsa, Achiri etc are some of the amazing beaches of this wonderful island. It also has many small islands around it. Wherever you look a small island will be there. If someone has a boat, I'm sure he will seeing far more beauties than we had seen. The northern part of the island is full of pine trees. It reminds Sporades islands. The southern section, it is dried out. There are some plants/trees where the locals cultivate their gardens. This part of Skyros looks like the Cyclades islands but tit is not Cyclades. It has a completely different sense of light. The island has a special energy I can say, completely different from all the islands we have visited so far. I do not know how to describe it. Only if someone visits Skyros can understand what I mean. We also visited the old town. It was like we had gone back in time. The streets of the castle were stone-paved that became slippery from walking. We needed comfortable shoes, because in order to see the entire place we had to walk a lot, since it seemed to be built on two or three peaks. We got away from the tourist area with the shops and wondered around into the alleys. It was like we had gone back in time. We expected to meet people from other times, with turbans, cloaks, baring swords and so forth as we turned the next corner. A unique experience....
Unfortunately, spearfishing was not so exiting..... My first diving was on a place that I had in mind in the northeast of the island. A shallow but deserted under water place that disappointed me. As soon as I passed through it and swam further out, the underwater landscape became magical. Big rocks were everywhere.
"Here we are ...." I thought. In vain though. Few fish in small sizes. I saw an orange ballan wrasse (Labrus bergylta) hiding in a bundle of seaweed. I dove and I approached it. It was a bit smaller than a kilo and so I did not bothered it. A little further, a small dusky grouper (Epinephelus guaza) gave me some hope that I was going to find something bigger. I was wrong. Such a beautiful place so empty !!! As time passed, the underwater current was becoming stronger and so I decided to go out. The second dive took place to the west of the island. I swam a lot and reached the cape. It was a deep, amazingly beautiful place, but it was also empty. I did not see a single fish. On my way back to the beach, I decided to pass closer to a small island that was on my way. In the underwater zone of -15m. there were many promising rocks. But it was like a cemetery. Nothing was swimming1!! My last dive I decided to do it on some craggy cliffs. I swam a lot to get where I wanted. It was an underwater cliff that I could not see its bottom. I started diving and in one of them I saw a white sea-bream (Diplodus sargus) getting under a rock right before the underwater cliff. I dove where I had seen the fish but could not find it. After few dives I found my target. I could see it but I had a distant shot that probably I could loose my spear, hurt the fish and I would ended loosing it too. So I went from the other side that was closer, but the fish was gone.

"At least I saw something big..." I thought. The visibility was very good. I was diving at -20m and I could see 20 more metres. But I did not see another fish !!! I would not mind to see a big fish and not being able to catch it. Nothing. In all the places I dove there was a cold thermocline at -10m. If this was the cause, then the fish should have been under the rocks in their chambers. But they were empty too. I was disappointed I took the road of the return. There was an small island in bit away from my way and I decided to investigated it. Around the island the underwater landscape was very nice with large rocks all over the place. I dove to look for a slit that I liked, when from my left side a dusky grouper appeared. The fish swam away from. I followed it from the surface, without losing it from my eye site but letting it to calm down. Luckily the visibility was good. The dusky grouper swam towards some near-by rocks and got under one of them. I approached as calmly as I could. When I got ready, I dove where I saw the fish disappearing. To my surprise, the fish was out of the rock observing me. As long as the side fins are moving I could approached it. As soon as I got into firing distance, I pressed the trigger in order to avoid any unpleasant surprises. The fish was fighting to get rid of the spear while trying to get under the rock. In vain however, because my shot is good and I immediately embraced it. It had swallowed a big white sea-bream that was half-digested. It may had found it like that and ate it, who knows ????
(6th picture: At last...) (7th picture: Caught with full belly...)

"At last a good fish ..." I said thanking the Heavens !!! Later, while talking with some local friends, I was told that the island is being fished by many illegal ways (scuba spearfishing at night) and the island is visited by many divers from the island of Kalymnos. Some of them are fishing with the air providers and so there are not any fish left ....
The last day of our staying in the island, we visited the island's museum. We wanted to see what the archaeologists had found from the Palamidi area and the rest of the island. There were statues, kouros, ceramics, coins, gold, etc. But there was a jewellery that impressed us. On the jewellery several swastikas were carved. This jewel that was from 2000 BC. (8th picture: no comments....)
Finally, after searching in the internet, the first swastika was found at 8000 BC in the region of Serbia. The philosopher and mathematician Pythagoras named it a tetraskelino or tetragamed or tetractis and used it in his various theories. Depending on how the swastika was drawn, it was considered to have a positive or a negative effect on the explanation/solution of a question. And a fool had blooded the world using this ancient figure, which for us, the younger generation, reminds us only of the hideous hatred of a mad man....